Carvalho Calero: Vieiros de esperanza
A singular vida dun prócer da lingua e a cultura galegas como Ricardo Carvalho Calero semella estar marcada polo signo do extraordinario desde o seu nacemento. O escritor, profesor, investigador e tantas cousas máis veu ao mundo en 1910, o ano do penúltimo paso do cometa Halley pola Terra, referencia que para el tiña a súa importancia, xa que, de feito, nalgunha ocasión comentou que ás veces gustáballe denominar á xeración cultural á que el mesmo pertencía, a do Seminario de Estudos Galegos, como a xeración Halley.
Por iso, non deixa de resultar curioso que o ano da súa homenaxe polo Día das Letras Galegas coincida con outra circunstancia excepcional, aínda que neste caso de cariz moi diferente, como é a pandemia coronavírica. A situación de alarma na que nos atopamos provocou que a celebración de todos os actos institucionais e culturais programados polo Ano Carvalho Calero tivese que ser adiada, non se sabe moi ben para cando, o cal, seguindo co xogo das correspondencias, poderíase interpretar coma unha especie de maldición, unha prolongación do postergamento ao recoñecemento da súa figura, polos motivos ben coñecidos, que tivo lugar durante moito tempo.
Dende as BMC queremos desconfinar ao profesor Carvalho Calero compartindo convosco o documental Vieiros de Esperanza, inédito na rede ata esta mesma semana, xunto cunha entrevista co seu director, o ferrolán Antón Rodríguez Fernández, e no que se ofrece un percorrido pola súa traxectoria vital a través da mirada dunha serie de persoeiros da cultura galega (Victor Freixanes, Pilar García Negro ou Darío Villanueva, entre outros), quenes fan unha reflexión en profundidade sobre a súa enorme aportación á nosa lingua e cultura.
Documental: Vieiros de Esperanza
Entrevista con Antón Rodríguez Fernández
– Vieiros de Esperanza gravouse en 2014, seis anos antes da celebración do ano Carvalho Calero que está a acontecer neste 2020. Como xurde a idea de adicarlle un documental a unha figura como a súa, de recoñecidisimo prestixio no eido da cultura pero cun perfil máis ben discreto de cara a opinión pública?
A idea xurdiu a comezos do verán de 2013. Encamiñábame a rematar a carreira de Comunicación Audiovisual na UDC e polo meu interese no xénero documental decidín que o proxecto final fose Vieiros de Esperanza.
Sentín a necesidade de sumarme ao recoñecemento de Carvalho a partir da creación audiovisual primeiro por ser ferrolán e tamén por ser un autor que estivo no debate de dedicarlle ou non o Día das Letras Galegas durante case vinte anos. O documental era unha maneira máis de homenaxealo a nivel popular.
– Cara ao final do documental especulábase de xeito premonitorio coa posibilidade de adicarlle o Día das Letras Galegas nun futuro, aínda que mais ben remoto naquel momento ao tratarse dunha figura cando menos incómoda, por non decir polémica, polas posicións reintegracionistas que adoptou. Que cres que mudou na sociedade galega ou na academia neste tempo para que agora, aparentemente, se acepte con total naturalidade o recoñecemento o seu labor?
Os cambios de posicionamento na Real Academia Galega poden chamar a atención, sobre todo, porque durante bastante tempo existiu división e polémica cando se falaba de don Ricardo. Alegrámonos que a día de hoxe Carvalho non supoña un atranco para as institucións culturais galegas e ogallá sexa o reflexo dunha aceptación por parte da sociedade. Penso que a sociedade mudou moi pouco en seis anos, en cambio vexo que se dan pequenos pasos na universalización do galego, que toma contactos co portugués por exemplo en series de grande éxito televisivo. Sería interesante que a Academia dialogase coas galegas e galegos para explicar a evolución favorable cara Carvalho Calero.
– Chama a atención que a consideración global da súa figura, cunha traxectoria tan prolífica e produtiva en tantos terreos, quedase distorsionada precisamente por esa postura intelectual respeito á lingua galega. Pensas que o recoñecemento das Letras Galegas repara ou recupera nalgunha medida todo o seu traballo?
Falar de Carvalho Calero é falar do cultivo de todos os xéneros literarios. Cada colectivo penso que reivindica os terreos cos que concorda máis ou que lle resultan máis brillantes. Todo o mundo coincide na súa espectacular Historia da Literatura Galega Contemporánea (1963), pero despois cadaquén elixirá. Mesmo dan a opción de escribir Carballo Calero ou Carvalho Calero, dependendo da sensibilidade ortográfica.
– No documental fálase de que a postura lingüística de Carvalho Calero, de achegamento á lusofonía, xerou no seu momento un debate que dividía á academia e que podía dividir á sociedade galega. É posible que agora ese debate se poida producir dun xeito menos traumático e máis construtivo?
Considero que si. Polo menos debería ser un debate de análise na educación galega, aínda que ás veces continúo a ver nas redes xente que se enlea polo tema ortográfico, de chegar incluso a faltar o respecto por empregar o modelo de galego reintegrado.
Aínda que este “annus horribilis” trastoque a homenaxe educativa, habería que manter a análise do pensamento carvalhiano polo menos nos cursos máis avanzados da ESO e Bacharelato. Debería resultar interesante comparar o que se di en Vieiros de Esperanza e o que opinan a día de hoxe as persoas que antes o tentaban silenciar. Iso penso que se poderá ver a través dos productos culturais que están a xurdir este ano.
– O propio Carvalho Calero laiábase de ser considerado un herexe, un cismático, mesmo un corruptor da mocidade por parte da cultura oficial. Pensas que esa imaxe é un pouco anacrónica na actualidade ou aínda está vixente?
Na miña opinión, esa cita está encadrada nun contexto de duros debates con respecto á lingua. A división entre reintegracionistas e isolacionistas era moito máis forte. Penso que na actualidade hai maior cordialidade, e o Ano Carvalho das Letras está servindo para conectar digamos que as dúas institucións da lingua que durante anos estiveron distanciadas, a Real Academia Galega e a Associaçom Galega da Língua. Incluso tocando a idea do Binormativismo, a convivencia das dúas normas ortográficas.
Antón Rodríguez Fernández, director de Vieiros de Esperanza
– Das moitas facetas que presenta un personaxe tan poliédrico como el (poeta, novelista, dramaturgo, investigador, profesor, etc.) cal é a que máis che interesaba salientar ou a que che parece máis interesante?
Elexiría a faceta de estudoso da lingua e a de poeta. Carvalho considerábase poeta e xa dende ben pequeño cultivou poesía. Os anos 80, anos da súa xubilación, foron moi produtivos e hai numerosos artigos en defensa da nosa lingua que son unha marabilla. A obra Scórpio (1987) conclúe a súa traxectoria novelística e é de obrigada lectura.
– Cal foi a túa percepción da consideración que lles merecía Carvalho Calero aos participantes no documental, moitos deles figuras salientables da sociedade e da cultura galegas?
Todos coincidiron e coinciden no seu enorme legado, como din no documental, a pesar da súa defensa do Reintegracionismo. A obra de Carvalho é monumental e ten moitísimas posibilidades tanto de gustos coma de estudo.
– Como foi o proceso de gravación? Cales foron os principais atrancos que tivestes que resolver?
A investigación sobre o autor leveina a cabo dende o verán do 2013 mais a filmación reduciuse a uns días entre marzo e abril do 2014. En xeral non tivemos grandes atrancos, gravamos en Ferrol, A Coruña, Compostela e Lugo e o material era tanto propio como da universidade. Hai máis estudosas, estudosos de Carvalho que nos gustaría ter entrevistado, pero por circunstancias diversas tivemos que delimitar e tirar para adiante porque en xuño tiñamos que ter todo preparado para a súa presentación ante o tribunal.
Teño que agradecer a Javier Gómez e Sergio Arango, compañeiros de proxecto que colaboraron aportando tamén as súas dotes técnicas.
– E cal foi o seu percorrido en canto a difusión ata este Día das Letras Galegas adicado a el?
O documental presentouse en Ferrol en 2015, e a partir desa data moveuse por algúns centros culturais ferroláns e por outras vilas galegas, incluso fun convidado polo colectivo Fenda, grupo de galegas e galegos en Madrid, para presentalo no casino da mesma cidade.
Para este ano tiñamos unha serie de presentacións e actos pero debido á pandemia todo ficou suspendido. Ogallá que toda clase de eventos dedicados a Carvalho continúen no futuro, como fixeron e fixemos anos atrás. Porque Carvalho Calero merece estar presente na sociedade galega e ser unha referencia na defensa da nosa lingua, antes, hoxe e sempre.
– Que che gustaría terlle preguntado a Carvalho Calero se tiveras a oportunidade?
Gustaríame preguntarlle que opina da situación actual da lingua e o seu futuro, se continuaría coa súa visión pesimista do devir do idioma galego ou se acentuaría aínda máis esa negatividade.
Tamén falar en detalle dos anos de estudante en Compostela, os anos do Seminario de Estudos Galegos e do Partido Galeguista. Ou adiantarlle que sería homenaxeado co Día das Letras Galegas, e que desgrazadamente coincidiría cunha pandemia, pero que a súa figura está presente en moitos de nós como estandarte do pobo galego.
– E xa para rematar, teño entendido que o teu último proxecto ata o de agora foi outro documental sobre Miguel Delibes. Que tal foi a experiencia e que novos proxectos tes agora entre mans?
Si. Fun produtor e un dos guionistas da curta documental ¡Aúpa, Delibes! (2015), que presentamos na Seminci de Valladolid ese mesmo ano. O proxecto fixémolo entre tres compañeiros: Daniel Rivas, Ignacio Navarro e máis eu.
O pasado setembro filmei a curta Aquilino de Seixas (2019), encadrada no Chanfaina Lab de San Sadurniño. Un encontro de cineastas dende nivel amateur até figuras profesionais do audiovisual galego, e non só.
E para o futuro xa estou a pensar novas ideas que oxalá cheguen a bo porto, aínda que tamén teño bastante traballo no estudo dunha oposición.
#DesconfinarALingua é apoiar desde as Bibliotecas aos nosos autores e autoras
Desde as Bibliotecas Municipais da Coruña, no noso profundo compromiso coa promoción e difusión da lingua e cultura galegas, lanzamos a campaña #DesconfinarALingua do 11 ao 17 de maio para celebrar as nosas letras neste ano 2020. Unha proposta que nace tras un período de confinamento e un estado de alarma por mor da crise sanitaria Covid-19 que nos obrigou a parar o mundo e dalgunha maneira -ou iso espero- repensar(nos) como individuos e como sociedade para vivir de forma máis harmónica e sostible, e por suposto, unha iniciativa para abrazar o noso idioma como ferramenta de futuro, utilizándoo e vivíndoo con normalidade e sen filtros en todos os ámbitos e situacións.
Desconfinar a lingua para descubrir toda a creación que se pode desfrutar en galego, desconfinar a lingua para recomendar e dar a coñecer creacións de noso, desconfinar a lingua para poñer o foco tamén na creación máis viva e contemporánea e apoiar desde as bibliotecas aos nosos autores e autoras. E con este propósito, desconfinamos hoxe a lingua con Lois Alcayde, Tamara Andrés, Andrea Barreira e Clara Vidal, que ademais de respondernos a unha serie de preguntas que lles formulamos tamén nos fan chegar as súas recomendacións de literatura, música e cine en galego.
Lois Alcayde Dans
Escritor e xornalista coruñés nado en 1997. Colaborador na Revista Luzes e en O Salto Galiza, ademais de coordinador da sección de xornalismo da revista de poesía contemporánea, periodismo e investigación literaria Ligeia.
A súa primeira obra “Camiños na sombra” (Edicións Fervenza, 2016) foi galardoada co I Premio Balbino de Relatos. En 2019 é gañador do XX Premio de Poesía Díaz Jácome para novos creadores do Concello de Modoñedo co título “Anoar” e publica neste mesmo ano a novela “Os jeans de María” (Galaxia, 2019).
- Como se define Lois?
Lois súmase a #DesconfinarALingua recomendando o poemario “A boca da terra” de Manuel Rivas.
Para isto sempre veñen ben os xerundios “aprendendo” e “mirando”. Considérome unha persoa curiosa. Dende pequeno gústanme as historias, non sei se case máis escoitalas que facelas, igual por iso téñolle tanto cariño á radio, á voz. Na vida preciso o humor, tamén, como algo ineludible. O humor dános a perspectiva. É curioso que un dos elementos esenciais da vista, o “humor vítreo” sexa o que lle dá a forma ao ollo. Penso que o humor, a sorpresa, a comicidade que pode desembocar no drama, están presentes no feito de narrar e tamén nas nosas vidas.
- Que te inspira para escribir? Cal é o teu motor?
Realizar a cousa coa que más disfruto e sen a cal non podería vivir, que é escribir, ese sería o impulso case retroactivo, realizar o que amas polo pracer de facelo.
Amar a vida -hai que sacar máis verbos ao sol, sobretodo o verbo amar, penso-, temer as desgrazas, sentir a perda, disfrutar o amor, contar o mundo que observas… . Escribir pode ser un acto de amor á humanidade, ese feito de compartir. Escribir vai máis aló de narrar, de describir, é tamén combater o silencio. Está a maxia que encandila os ollos nun cadro, nas páxinas dun libro, nun fermoso edificio, ese feitizo é a sensualidade da suxerencia. Suxerir, desvelar, vivir, poderían ser algunhas palabras que alimenten tamén a escritura. Se falamos dun motor persoal, par min sería a infancia e as primeiras sensacións, as que modulan o ollo e agudizan a nosa sensibilidade, acompáñannos toda a vida.
- Un soño por cumprir…
Os soños bos ás veces son os máis pequenos, os que se constrúen todos os días e son sinxelos e fermosos. Un bo soño e esperanza para o futuro sería seguir descubrindo, seguir aprendendo, tamén seguir disfrutando do meu traballo e das persoas ás que máis quero e ,por que non, poder viaxar moito máis.
Tamara Andrés
Escritora e tradutora nada en Combarro no ano 1992. Combina a súa actividade artística coa tradución e a labor docente e investigadora. Dirixe ademais, xunto ao escritor e filólogo pontevedrés Marcus Daniel Cabada, a Revista Ligeia.
En 2015 publica o relato curto “Amentalista” (Diversidad literaria) e é galardoada co Premio de Poesía O Facho por “Nenæspiraes”(Medulia, 2016). O seu poemario “Corpo de Antiochia” (Galaxia, 2017) resulta finalista no Premio Nacional de Poesía Joven Miguel Hernández 2018 e no 2019 dúas novas obras poéticas ven a luz: “Bosque vermello” (Edicións Positivas) e “Irmá paxaro” (Cuarto de inverno), gañadora esta ultima na V Gala do Libro Galego na categoría de libro ilustrado.
- Como se define Tamara?
Tamara súmase a #DesconfinarALingua co seu título “Distancias” (Galaxia, 2020), un álbum ilustrado concibido en colaboración con Marcos Viso.
Como unha persoa que pasa o día entre palabras coma se fosen malabares.
Como unha rapaza que foi criada sobre a memoria da emigración.
Gústanme o mar, os rinocerontes, a orde, os froitos secos, os mangos, o arroz, o ballet, a chanson e a literatura francesas.
Fun atravesada por Lois Pereiro, Rosa Aneiros, Amélie Nothomb, Chano Piñeiro, Rosalía de Castro, Annie Ernaux, Xulio López Valcárcel, François Truffaut, Silvia Penas, René Magritte, Pink Floyd, Marcos Viso, Uxío Novoneyra. Formo parte da xeración das crises, o que tamén me atravesa.
- Que te inspira para escribir? Cal é o teu motor?
A verdadeira descuberta da poesía chegou con Lois Pereiro grazas a un profesor. A base da miña bagaxe literaria débollela a certxs docentes, tamén bibliotecarixs, polo que son unha porción ben contundente dese motor.
Os meus textos xorden dunha vontade de interpretar o mundo e o seu misterio, de codificar certa actitude permanente de abraio. Tamén parte a palabra de intentos (ás veces desesperados) de atesourar certas ideas, certas imaxes, que se aparecen como faíscas.
- Un soño por cumprir…
Converter as paixóns nun medio de vida real e digno.
Andrea Barreira
Xornalista de formación e escritora nada na Fonsagrada no ano 1986. Combina a escrita coa labor docente, impartindo obradoiros de narrativa para público adulto e adolescente en Gestión Cultural_Taller Abierto (Pontevedra). Forma parte do colectivo feminista de crítica literaria A Sega.
No ano 2016 publica a súa primeira novela, de xénero fantástico e dirixida ao público xuvenil, “Non hai luz sen escuridade” (Urco). Participa en diversas antoloxías colectivas para público adulto e no ano 2019 ve a luz a súa novela “Palabra de Bruxa” (Galaxia), finalista na IV Gala do Libro Galego.
- Como se define Andrea?
É unha pregunta moi complexa, porque son moitas Andreas. Son da Fonsagrada, polo que son unha muller de montaña que adora os horizontes, as fragas, os ríos, os bechos, os paxaros, as raposas… a natureza toda. Fixen xornalismo, quizais por certo idealismo de querer cambiar o mundo, dentro da parte que me corresponde. Formo parte do colectivo feminista de crítica literaria A Sega, que me axuda a medrar e a aprender, e onde intento aportar o que sei. Non me gusta determe demasiado no camiño, aínda que si gozar del.
Andrea súmase a #DesconfinarALingua recomendando o título “Tu contas e eu conto” de Susana Sanches Arins.
Son lectora compulsiva, un pouco adicta aos libros e cun pequeno toc que me impide deixalos sen rematar, aínda que non me gusten. Dou obradoiros de narrativa para todas as idades, divírtome en cada aula porque aprendo moitísimo tanto das crianzas, adolescentes, adultas, vellas… nunca me deixa de sorprender a capacidade das persoas para crear e construír. Considérome optimista e paciente, aínda que ás veces teña que coller moito ar para tirar para adiante. Levo varios clubs de lectura o que me permite descubrir libros novos, reler libros vellos e ver como cada lectora fai un mundo propio dos libros, resúltame fascinante esa diversidade de olladas. Ás veces son dependenta, ás veces auxiliar de libreira, ás veces neneira. Son tan testana que tiven que aprender a renderme. Tamén aprendín a convivir cos meus medos, aínda que sempre esteamos en debate. Non creo na perfección, pero intento achegarme a ela, con escaso éxito, así que tamén tiven que poñer límite ao perfeccionismo e ás inseguridades todas. Ás veces son contraditoria, supoño que porque estou en proceso de aprendizaxe constante. Como podedes ver, son moitas eus, polo que normalmente defínome como Andrea Barreira Freije, sen máis.
- Que te inspira para escribir? Cal é o teu motor?
Depende do libro, depende da historia. Ás veces é unha meta que me poño, outras transformo o enfado en algo construtivo. Noutras ocasións parto dunha broma ou de algo que me chama a atención. Gústame mirar ao meu redor, escoitar, sentir, prestar atención á realidade. E logo transformala. Cando menos o espero, nun detalle, nun estado anímico… “aparéceseme” unha personaxe que me colle da man e me invita a narrar a súa historia. Cando esa personaxe se fai tan nítida coma ti, coma min, é que a historia se fixo real e é o momento de escribila. Antes toca ler, escoitar, observar e fiar.
Tendo a contar historias fantásticas, do realismo máxico… porque a realidade é… moi real e xa estou nela. Escribir, para min, é un xeito de mudar as cousas, tamén de evadirme, de desconectar e pasalo ben. Quizais por iso, aínda que as miñas historias partan da observación, vou construíndo o meu mundo, o meu propio mundo que logo comparto con vós para que o fagades voso.
- Un soño por cumprir…
Un só? hahahaha Desde nena quixen viaxar a Australia, a Rusia, a Exipto… agora, quizais, o meu soño é ter tempo para poder estar con todas as persoas ás quero. Pode parecer algo pequeno, pero non sempre podemos administrar o tempo como nos gustaría. Tamén me falta un soño importante por cumprir, ao que non quero renunciar: ir en globo. hahahaha quen sabe, quizais algún día poida ver o mundo como se fose un paxaro, ten que ser marabilloso!
Clara Vidal
Filóloga de formación e poeta nada na Coruña no ano 1992. Ten un mestrado en Estudos Artísticos, Literarios e da Cultura e a especialidade en Literatura Comparada, Teoría Literaria e Retórica.
Ten publicados varios micro-poemarios e poemas entre os que se atopan “Escornar contra ti” (XXVI Premio de Creación Literaria e Ensaio da Facultade de Filoloxía da Universidade da Coruña), “Arquitectura da ausencia” (forma parte do libro colectivo Arquitecturas publicado en M Editora), “E Arxentina, polo que máis queiras, non chores por min máis” (publicado na revista Madrygal, nº 21, 2018), “O ceo é un piano de cores invertidas” (publicado na revista Evohé, nº 29, 2019) ou “De nome propio, Alois” (primeiro premio no IV Certame de Poesía en Lingua Galega Manuel María, 2016).
Clara súmase a #DesconfinarALingua recomendando a novela “Shanghai a Barcelona” de Amador Castro Moure.
Na súa páxina web, pódense consultar algúns dos seus poemas soltos, micro-poemarios e videopoemas. No ano 2018 vé a luz o seu primeiro poemario “Linguaxes dixitais” (Urutau).
- Como se define Clara?
Obsesionada, pertinaz, repugnantiña…
- Que te inspira para escribir? Cal é o teu motor?
Os nenos, os anciáns ou ver as cousas que vin sempre cuns ollos totalmente novos.
- Un soño por cumprir…
Ensinarlle á miña avoa un poemario en galego que escribín arredor da miña relación con ela: algo cada vez máis imposíbel neste mundo editorial en que vivimos.
Para rematar, vaia desde aquí o noso máis profundo agradecemento a Lois, Tamara, Andrea e Clara por sumarse a #DesconfinarALingua, por compartir con nós un chisco do seu ser a través das súas verbas e polas súas recomendacións literarias, musicais e cinéfilas.
E vaia tamén desde aquí, o noso convite para todas as nosas lectoras e lectores a desconfinar a lingua coas obras de Lois Alcayde, Tamara Andrés, Andrea Barreira e Clara Vidal, que podedes atopar no catálogo das Bibliotecas Municipais.
Feliz 17 de maio, felices lecturas e… a #DesconfinarALingua!!
Do teatro lido ás ondas: Carvalho Calero
Era o ano 2017 cando na biblioteca Sagrada Familia decidimos poñer en marcha un obradoiro de teatro lido. Considerabamos que o teatro lido encaixaba perfectamente no proxecto da biblioteca, como unha forma de estimular a lectura, achegarse ao xénero dramático, practicar a lectura pública sobre todo en galego e proporcionar un medio máis para o goce do tempo libre en grupo.
E levamos xa catro edicións deste obradoiro, que xa se converteu nun club, que se reúne semanalmente, os luns a partir das 19.30 horas, para practicar esta afección. Facémolo combinando a lectura en si de textos teatrais, con exercicios e prácticas de formación actoral. Así, aínda que o propósito é a lectura expresiva, non desbotamos xogos de expresión corporal ou de improvisación. O obxectivo final –á parte de sobre todo divertirse moito– é representar un espectáculo ao final do curso. Non nos centramos nin nunha obra concreta nin nun xénero en particular. Para estimular máis a participación e formarnos máis, escollemos fragmentos de todo tipo de textos, desde dramáticos a cómicos, e non só estritamente teatrais: tamén usamos poesías, contos e ata nos atrevemos a cantar!!
E como as persoas do club son moi ousadas, ás veces pasamos a barreira do “lido” para pasar á representación teatral completa, con escenografía e vestiario incluídos.
Trátase, como vedes, dunha experiencia moi aberta, que pode chegar ata onde queiramos. O teatro para nós non ten límites!!
Este ano comezamos o curso traballando arredor da radio. Porque a radio foi unha grande impulsora do teatro lido, a través do radioteatro, das radionovelas… E niso estabamos traballando cando nos pillou esta situación. Pero como recursos non nos faltan, decidimos aproveitar da mellor maneira a adversidade e converter o proxecto de montaxe, nun programa radiofónico en sentido literal. E para iso contamos coa inestimábel axuda de don Ricardo Carvalho Calero, a quen precisamente este ano –que mala sorte tivo o home– se lle dedica o Día das Letras Galegas. Non se poderá celebrar de maneira presencial ata o mes de outubro, pero si de maneira virtual, e para iso que mellor que o noso club de teatro, xa adoito nas artes radiofónicas despois do traballo de todo o curso.
Así, cada unha e cada un desde a súa casa, logo de perfilar un guión e de documentarnos abundantemente nas redes, achegou o seu baguiño para a pipa do viño, e construímos entre todos un noticiario especial Día das Letras Galegas, dedicado a don Ricardo Carvalho Calero.
Xogamos coa ficción e a realidade, porque a radio é o que ten: que se pode facer maxia. E así poderemos escoitar tanto á nosa querida Mercedes Queixas, profesora, investigadora, escritora e académica igual que o foi don Ricardo, como a unha carioca lendo Scórpio, un antigo alumno do colexio Fingoi, a música lusófona de A minha Embala, ou –isto é marabilla pura– unha entrevista en vivo a Carvalho Calero! E moitas cousas máis que poderedes escoitar.
Dicímosvolo en serio: se tedes ganas de coñecer máis a figura de Carvalho Calero, non só na súa faciana de escritor, senón como persoa, esta é a vosa mellor –e máis entretida– oportunidade. Dinme as rapazas do club de teatro que poderiamos montar uns anuncios radiofónicos sobre Carvalho, pero xa é moito… Hai que deixar algo para cando volva comezar o curso, pasado o verán e cando saibamos como vai ser esa “nova normalidade”. O que é certo é que sexa cal sexa, o club de teatro vai seguir funcionando, e desde aquí invitámosvos a participar nel. Non tedes curiosidade? Atrevédesvos? Tedes valentía para probar? A diversión está garantida! E quen sabe, se cadra nuns meses estades facendo a competencia, ou mesmo desbancando, ás grandes estrelas da radiodifusión ou da escena!!
E agora, pasádeo ben con don Ricardo Carvalho Calero, que seguro que tras escoitar o noso noticiario ides collerlle cariño, xa veredes.
E se queredes escoitalo sen imaxes, podedes acceder ao podcast desde iVoox:
María Reimóndez únese aos clubs para #DesconfinarALingua
Dentro da iniciativa #DesconfinarALingua, o xoves 14 de maio terá lugar un encontro virtual con María Reimóndez en torno ao seu relato “A esencia da cidade“, de descarga libre e gratuíta na web de Xerais.
O relato, autobiográfico e con vocación de ser utilizado nos centros de ensino para traballar a igualdade, foi ofrecido en descarga libre poca editorial con motivo do Día Internacional contra a Violencia Machista no ano 2016.
Podo dicir sen temor a equivocarme que todas as mulleres que coñezo –e son moitas, de diferentes países do mundo– padecen ou padeceron diferentes tipos de violencia ao longo da súa vida. Esta dura realidade agóchase na nosa sociedade cun discurso de silencio e culpabilización, co medo a falar, co estigma.
No blog do club #QUEERuña, organizador do encontro, veñen de publicar unha entrevista coa autora como anticipo ao encontro. Non a perdas!
EL SOL DESNUDO, de Isaac Asimov
Nestes días de illamento entre persoas e onde pararse para falar na rúa soa a pecado, non hai nada como unha novela que nos presenta unha sociedade onde a xente ten noxo de estar en grupo, tocarse entre si e nin sequera desexa verse de preto… a menos que sexa por hologramas. Se ademais hai un asasinato por medio e unha estrutura semellante ás novelas de Agatha Christie, onde o lector recibe todos os datos nos primeiros capítulos para que teña a oportunidade de resolver o crime antes do final, entón temos unha ben amalgamada historia de misterio e estudo social.
Asimov pertence, e pódese dicir que lidera, á era clásica da Ciencia Ficción americana, que vai dos 50 aos 70, e esta é unha das súas novelas máis peculiares e entre as máis coñecidas na súa prolífica carreira, que pertence ás súas historias de robots, que xunto coa saga da Fundación son as súas obras máis destacables.
Todo empeza cando ocorre un asasinato no planeta Solaria, unha colonia humana onde só viven 20.000 persoas solitarias, afastadas unhas doutras por amplos espazos e servidas por un exército multitudinario de robots parcos en palabras, que fan as tarefas rutineiras, mentres os solarianos dedícanse nos seus enormes latifundios á enxeñería robótica, a arte abstracta e ao deseño dos seus descendentes, de maneira que non teñan que xuntarse para o asqueroso e repulsivo acto de reproducirse. Todos os solarianos desde que nacen son criados, educados e mantidos por solícitos robots. O contacto social con outros humanos é visto con profundo desprezo, tinguido dun silencioso medo que chega ao noxo.
Así que cando ocorre un asasinato, xorde unha verdadeira conmoción. Porque non puido ser un dos millóns de robots do planeta, xa que nunca infrinxen as tres leis da robótica, a primeira das cales prohibe matar humanos. Así que tivo que ser un solariano, por absurdo que pareza.
Para resolver este inconcibible misterio chegan desde a primitiva e promiscua nai Terra, chea de xente que se toca, fala de preto e ata se bica, o detective Elijah Baley e o seu compañeiro robot R. Daneel Olivaw, que comezarán unha ardua investigación entre os distantes e esquivos solarianos.
Pero o Sol Espido non é só unha novela de crime e misterio nun mundo futurista, ou máis ben, alternativo á Terra. Nesta novela, Asimov deixa ao carón a súa probada habilidade para ofrecer entretemento e aventura espacial, propio a Ciencia Ficción americana da súa época, e pásase ao estudo dunha sociedade humana tecnificada, ata o extremo de abandonar o contacto social e adorar o illamento autista dos seus membros como cume e meta da civilización.
Máis dunha vez o lector poderá facer inquietantes paralelos entre os illados solarianos e o noso momento actual, e non só me refiro á pandemia.
Pero á parte de todo isto, a novela tamén é unha historia de amor, única e orixinal na literatura, entre un personaxe agorafóbico, que non soporta os amplos exteriores de Solaria, e outro obsesivo-compulsivo, que non soporta ser tocado, os cales protagonizan unha das escenas finais máis logradas da historia da ciencia ficción.
Verán como é difícil de esquecer a frase que dá orixe ao título:
“Viu como os seus raios bañaban ata o último recuncho da cidade, os raios do sol espido”
A novela podédela atopar fisicamente nas nosas bibliotecas e tamén en formato dixital na plataforma de GaliciaLe.
Clubs de lectura en corentena? Seguimos!
Os clubs de lectura das Bibliotecas Municipais da Coruña seguimos en tempos de corentena. Moitas das nosas compañeiras xa compartiron experiencias e lecturas neste blog nestas semanas. Seguimos a ler e a ter tertulias. Seguimos a compartir entre nós maneiras de facer, recursos, lecturas, alento e apoio mutuo. O dixital semella hoxe o máis corpóreo que podemos atopar. E o ben que nos fai! Vernos as caras, darnos azos, falar de literatura (a lectura como refuxio unha vez máis).
Os grupos de Café con libros da Biblioteca Os Rosales tivemos un parón. Un primeiro momento de desconcerto que nos impedía ler e debater. Seguiamos a falar a diario polo chat. A compartir recursos de información, cultura e ocio. A coidarnos. Pero o conto de Marta Sanz “Sherezade en el búnker” dounos pé á nosa primeira videoconferencia. Tertulia do grupo do luns. Tertulia do grupo do martes. E ata tertulia coa escritora. Eso si foi un agasallo e todo un empuxe para continuar coa nosa labor neste novo escenario.
Neste caso non lendo libros completos. Non temos acceso a eles na Biblioteca en papel nin o costume de ler grandes textos en dixital. Nin a concentración necesaria nestes tempos de pandemia… Pero sí lendo pequenos fragmentos, contos, relatos que imos atopando de xeito legal na rede (ademáis dalgunhas páxinas de cómic: que sería de nós sen Paco Roca en pixama!). Grazas a tantas editoras pola súa xenerosidade nestes tempos en que no todas as persoas lectoras teñen bibliotecas persoais ás que botarlle a man. Polo motivo que sexa. Tamén temos en conta as bibliotecas dixitais, coma GaliciaLe ou ebibliodacoruna aínda que case todas añoramos o papel e as apertas.
A segunda lectura foi “Tiempo sentido”. Un fragmento do libro de Andrea Köhler: “El tiempo regalado. Un ensayo sobre la espera” que editou Libros del Asteroide no ano 2018. Foi un texto moi reflexivo. Cheo de referencias que podían despistar ou interromper un pouco a lectura, pero que resultou marabilloso para comentar todas xuntas neste confinamento no que estamos inmersas. Todas subliñamos pasaxes que enriqueceron a posta en común. Unha lectura perfecta para estas semanas.
Continuamos con “Lejano”, outro fragmento accesible grazas a Libros del Asteroide. Un conto de Eduardo Halfón, que como comentan as compañeiras da Biblioteca Infantil e Xuvenil, forma parte do seu libro de relatos “El boxeador polaco“. Toda unha descuberta que deu lugar a tertulias moi amenas e ricas en temas a tratar e que co que quedamos coas ganas de seguir disfrutando da súa obra. Farémolo! Ademáis, as reflexións sobre o que son e como ler os contos fíxonos demorarnos na lectura e valorar este momento como unha oportunidade para achegarnos ao relato como peza literaria. Quen nolo ía dicir!
Tras tres textos actuais, dous contos clásicos: o relato inquietante de Edith Warton “En la plenitud de la vida” e o máis costumbrista, de Anton Chejov “La dama del perrito”, nos que se tocan os temas do amor, da súa construcción e do matrimonio como estructura pechada, clases sociais, etc. Todas estas reflexións levánnos a falar ata do poliamor!!! E é que nunca sabemos como imos relacionar lecturas nas tertulias. De “La dama del perrito” a “As estacións do lobo” de María Reimóndez, e de esta ao ensaio de “Pensamiento monógamo, terror poliamoroso” de Brigitte Vasallo. Aí queda iso.
E precisamente esta semana entregamos ás nosas lectoras dos dous grupos de Café con libros “A esencia da cidade” de María Reimóndez. Autora fundamental nas nosas Letras. Pronto contaremos máis… 😉
Xa temos textos na recámara para as próximas semanas. Para pechar un curso 2019-2020 tan tan atípico, no que o importante foi seguir atendendo ás persoas non conectadas ás redes sociais. Conseguímolo a través do chat, ese medio co que seguimos unidas a familiares e amigas. Unha ferramenta, que non substitúe o presencial (nin o pretende), que seguro pronto volverá, aínda que sexa aos poucos e con todas as medidas de seguridade precisas, pero que consegue que ninguén quede illado, sen rede de apoio. Os clubs de lectura somos todo o contrario. Os coidados no centro. A capacidade de reacción foi toda unha proba de resistencia e da necesidade destes grupos, vencellados ás nosas bibliotecas. Sigamos.
Para pechar o artigo, primeiro convidámosvos a seguir os enlaces para poder consultar as lecturas propostas. Cando reabramos, no noso catálogo poderedes ver a dispoñibilidade destas e outras recomendacións de lectoras e bibliotecarias pero, mentras tanto, convidámosvos a achegarvos a estas obras dispoñibles en formato electrónico:
- As estacións do lobo: https://ebibliodacoruna.odilotk.es/info/as-estacions-do-lobo-00048662
- pequeñas mujeres rojas: https://galicia.ebiblio.es/opac?id=00491773
- El boxeador polaco: https://galicia.ebiblio.es/opac?id=00435974
Lecturas dende o confinamento: Mujeres errantes
Van aló xa 50 días de confinamento, dende que o goberno decretara o Estado de Alarma. É agora cando empezamos a ver algo de luz e parece que a apertura das bibliotecas está cada vez máis preto pero mentras eso non aconteza moitos dos Clubs de Lectura da Rede non deixamos de ter actividade en todo este tempo.
O Club dos Luns de Fórum trasladamos as nosas reunións semanais ao entorno virtual e salvando as distancias co momento presencial os encontros sérvennos para seguir debatendo en torno ás lecturas e sobre todo a manternos en contacto, un acto de moito valor neste tempo tan longo de distanciamento social.
Cando entramos no periodo de confinamento estabamos en plena lecutra de La Habana en un espejo da periodista, profesora, bailarina e escritora mexicana, afincanda en Colombia, Alma Guillermoprieto. A novela trata de América Latina, da súa historia, da súa evolución e da súa Revolución. Alma Guillermoprieto preséntanos a vida de Latinoamerica a través dunha obra autobiográfica. La Habana en un espejo é a historia da reivindicación desta artista e unha reflexión acerca dun réxime, e o resultado é un relato cargado de paixón e de ira no que a autora consegue desentrañar os seus recordos cun pulso áxil e minucioso. Para unha reseña máis completa podedes consultar o post do noso compañeiro Enrique.
Xusto para o remate presentousénos a oportunidade da lectura do maravilloso relato da escritora madrileña Marta Sanz, Sherezade en el búnker, (de descarga libre e gratuíta), creado polo autora durante a pandemia e sobre o confinamento. Xa se falou do encontro que os clubs da rede mantiveron con Marta nun post anterior, que por se alguén no o leu recomendamos novamente que visitedes
Para a seguinte lectura houbo que tirar tamén de recursos dispoñibles na rede e decantámonos por Mujeres errantes de Pilar Sánchez Vicente, que a editorial Roca no seu día puxo a disposición dos lectores como descarga gratuíta.
A novela:
Greta Meier, famosa escritora Suiza afincada en Londres, volta á súa terra natal no último intento por deter a deriva dos seus días. Sorprendida pola repentina enfermidade da súa nai decide compensar as súas ausencias e numerosos enfrentamentos permanecendo os últimos días ao seu carón.
Sen embargo as últimas palabras sembran en Greta unha dúbida que deberá resolver, ¿quen é aquela muller se non é a súa verdadeira nai?. A única pista é unha foto na que aparece ata a que agora consideraba a súa nai xunto a outras mulleres na súa localidade natal, o barrio de Cimadevilla en Xixón. Polo que para descubrir a verdade, coas cinsas da defunta, Greta emprende viaxe a miles de quilómetros para descubrir as súas verdadeiras orixes nun pequeno pobo do norte de España.
Ao longo da novela podemos distinguir que trascorren tres tramas. A da investigación da propia protagonista para descubrir a súa verdadeira identidade onde toma un protagonismo especial o personaxe de Julia, unha pescadeira amiga da infancia da súa nai e chave para descubrir a verdade. A través dos recordos de Julia descubrimos o pasado do pequeno barrio de pescadores en torno aos anos cincuenta. Un barrio pobre, mariñeiro, no que cada un sobrevivía como podía, do que moitos tiveron que emigrar para sobrevivir como lle pasou á propia Julia e á nai impostora de Greta. Unha trama moi ben ambientada influencia das historias que á propia autora Pilar Sánchez Vicente lle contaba a súa avoa.
A segunda trama é a da propia infancia e vivencias de Greta en Zermat (Suíza) un precioso pobo suizo onde os ricos pasan as súas vacacións e a súa nai rexentaba unha tenda de recordos. Relata tamén en detalle como vive unha adolescencia rebelde que a conduce a súa fuxida a Londres onde se rodea de malas compañías, se adentra no mundo das drogas e roza o éxito como escritora pero non consegue manterse na cima polo seus malo hábitos, ata que finalmente se rehabilita.
E a terceira trama sitúase tamén no pasado, dentro dos recordos que Julia lle revela a Greta e que inclúe as lecturas das cartas entre esta e o seu amigo da infancia Guillermo convertido en Sacerdote e destinado en Nicaragua. Cartas nas que se detalla o xeito de vida do país sudamericano en torno aos anos sesenta, a réxime sandinista, os asasinato, etc.
Mujeres errantes fálanos de amor, difícil, complicado e destrutivo ás veces, do perdón e de algo moi importante: a procura das nosas orixes, sobre todo cando estamos perdidos no mundo. É en denitiva unha novela que resalta o papel das mulleres traballadoras e loitadoras e o papel que xogaron na emigración.
A autora:
Pilar Sánchez Vicente
Naceu en Xixón, en 1961. É historiadora de formación e traballa como profesional da información no Goberno do Principado de Asturias desde 1986. Tivo a honra de recibir o Premio “Adolfo Pousada” ás Iniciativas Innovadoras na Administración, no ano 2005. Actualmente desempeña funcións como arquiveira do Tribunal Superior de Xustiza de Asturias.
No ano 2011, o Consello Comarcal das Mulleres da Comarca da Sidra outorgoulle o Premio 8 de Marzo pola súa traxectoria persoal, profesional e humana. Tamén foi presidenta da Asociación Asturiana de Arquiveiros, Documentalistas e Museólogos ( AABADOM) da Asociación Profesional de Especialistas en Información ( APEI) e da Asociación de Escritores de Asturias ( AEA). Actualmente forma parte da Xunta Directiva da Federación de Sociedades de Arquivística, Biblioteconomía e Documentación ( FESABID).
Comadres (KRK, 2001) foi a súa primeira novela. Despois virían Gontrodo la hija de la luna (KRK, 2004) (ambas as dúas dispoñibles de forma gratuita); La diosa contra Roma (Roca, 2008) e Operación Drácula (KRK, 2010), a súa primeira novela negra, tamén dispoñible para a súa descarga en pdf. No ano 2013 publicou en Amazon Luciérnagas en la memoria, unha historia de exilio a cabalo entre Arxentina e Asturias. No ámbito da non ficción destaca a Breve historia de Asturias/ Historia Breve d’Asturies (Ayalga, 1986-VTP, 2006). Tamén publicou un cómic, El fantásticu viaxe de Selene (VTP, 2015) n’asturianu e inglés, onde comparte autoría no guión con Luz Pontón e conta cunhas magníficas ilustracións obra de Alba F. Starczewska. A súa última novela é Mujeres errantes (Roca Editorial, 2018) unha historia sobre a emigración e a identidade convertida nun best seller. En outubro de 2021 sairá á rúa La muerte es mía, publicada por Roca Editorial.
Agardamos poder voltar canto antes á normalidade, volver aos encontros presenciais na biblioteca dun xeito seguro, namentras seguiremos compartindo as nosas lecturas dende o confinamento.
Lecturas dixitais de 9 a 14 anos
Nestes tempos de confinamento, onde as lecturas prestadas na biblioteca vanse esgotando, e é difícil acceder a unha libraría física para a adquisición de novos tesouros literarios, as bibliotecarias queremos aportar o noso gran para facilitar esas viaxes tan necesarias nestes tempos, e non soamente para os maiores, a rapazada tamén precisa un desafogo, unha viaxe fantástica que os afaste destes días estraños e intensos emocionalmente.
Por iso creamos unha pequena guía para rapazas e rapaces de 9 a 14 anos con documentos que atoparán en formato dixital na plataforma de GaliciaLe. Libros en galego e castelán, que poderán ler online ou descargalos para o e-book ou tablet.
Ademais, gran parte desta escolma podédela atopar fisicamente nas nosas bibliotecas, por si á volta tendes esa necesidade imperiosa dos librómanos e queredes desfrutar do tacto e perfume do seu papel.
Lembrámonos moito dos e das participantes do Club Miúdo, un clube diferente, onde coñecemos autores e autoras da nosa terra e do resto do mundo, divertímonos cos libros e as novas tecnoloxías.
Un clube lúdico que abre unha nova porta literaria á rapazada para xuntarse e gozar ao redor dos libros.
Agardamos poder xuntarnos pronto! Todo sairá ben!
#QuedanaCasaeLe #ClubMiudo #CorunaenCasa
Ao Paso Dos Versos: O Día da Danza en tempos de confinamento
Eu simplemente bailaba e, un día, sin saber cómo, atopeime escribindo co meu propio corpo”
Pina Bausch
Abril é un mes de celebracións, trala resaca deixada polo Día do Libro continuamos a festexar. Desde as Bibliotecas Municipais da Coruña apostamos por poñer en valor a danza e difundir esta arte a través da iniciativa AoPasoDosVersos, uníndonos deste xeito a todas aquelas persoas que nestes días non tiveron motivos polos que bailar, pero atoparon unha razón para facelo.
Como cada 29 de abril vense conmemorando o Día internacional da Danza, esta data xurde en lembranza do nacemento do bailarín e coreógrafo francés Jean-Georges Noverre, considerado o creador do ballet moderno.
Este ano parece todavía máis necesario participar, estar presente nesta celebración. A danza é liberdade, move as persoas cando o mundo nos paraliza ou se paraliza. Se podemos bailar xuntos, podemos vivir xuntos. O obxectivo do Día Internacional da Danza é reunir a todos os que elixiron esta forma de expresión para superar todo tipo de barreiras culturais, políticas e éticas e celebrar a danza e a súa diversidade.
Son tempos de confinamento pero eso non significa que non poidamos disfrutar e bailar. Desde as Bibliotecas propoñémosvos un selección de recomendacións que vos estarán esperado á volta, para cando abramos de novo as nosas portas.
Atoparedes historias cheas de autosuperación e aprendizaxe como a novela gráfica Polina; o maravilloso documental e experimento educativo Five days to dance; Yuli, a última película de Iciar Bollaín baseada na autobiografía do bailarín cubano Carlos Acosta e Ovay, espectáculo de danza tradicional a cargo de Quique Peón.
De Isadora Duncan unha das mellores bailarinas do século XX e precursora da danza contempóranea seleccionamos Isadora: mi vida, a súa apaixoante autobiografía e Isadora: una biográfia gráfica, da ilustradora e activista estadounidense Sabrine Jones.
Recomendamos especialmente Dancing Dreams, o legado en forma de imaxes da xenio da danza Pina Bausch, extraordinario documental que conta a aventura que a bailarina emprende montando o seu famoso espectáculo Kontakthof con rapaces que nunca pisaran un escenario. E como non, Pina, o fermoso film de Wim Wenders que homenaxea a figura da mítica creadora que reinventou os cánones da danza clásica para mostrar a capacidade do movemento como forma de transgresión.
Pechamos cas fermosas e inspiradoras palabras do bailarín e coreógrafo sudafricano Gregory Vuyani Maqoma, autor do manifesto que todos os anos encarga o ITI (Instituto Internacional do Teatro da UNESCO) a unha personalidade da danza para conmemorar este día:
A medida que bailamos cos nosos corpos caendo no espazo e enredando xuntos convertémonos nunha forza de movemento tecendo corazóns, tocando almas e proporcionando curación que é tan desesperadamente necesaria.
E o desafío convértese nunha soa danza, invencible e indivisible. ¡Todo o que necesitamos agora é bailar un pouco máis!
Lembrade que todos estes materiais os podedes consultar a través do Cátalogo das Bibliotecas Municipais da Coruña.
Xa por último, compartimos con vós a felicitación audiovisual elaborada polas Bibliotecas Municipais e o noso desexo de que pronto bailemos xuntxs!!
Seguimos tecendo corazóns, tocando almas, procurando alento…!!!
¿Interconectados/as en tiempo de confinamiento?
¿Interconectados en tiempos de confinamiento?
Diciembre de 2019, saltan las alarmas a nivel mundial sobre la propagación de un nuevo virus, quizá en un principio menos mortífero que otros ya conocidos como el ébola o el SARS-1, pero que por su alta capacidad de contagio está causando decenas de miles de muertos a nivel mundial. Los gobiernos de casi todos los países, unos con mayor premura que otros, deciden adoptar una medida nunca antes vista por nuestra generación: confinamiento.
Y así, en apenas semanas pasamos de disfrazarnos de satisfayer o chinos, los más modernos optaron por monos naranjas y caretas de Dalí, a estar metidos en casa, sin poder salir. Surgió entonces una realidad que quizás no estábamos valorando, estamos comprobando los recortes en sanidad, I+I+D, educación, en el abandono de nuestros mayores, la feminización tantas veces negada de ciertas profesiones o la pérdida continuada del sentimiento de comunidad, entre otras cuestiones.
Desde hace años, imperaba un discurso según el cual, la revolución tecnológica tenía un elemento democratizador único, se consideraba motor para el cambio social, un elemento fundamental para conseguir un Nuevo Estado de Bienestar….
Pero llegó el confinamiento y con él vimos que nada de esto es del todo cierto. El debacle social, laboral y económico, viene en parte dado por esto. Estamos comprobando que eso de que “éramos tan tecnológicos” no es cierto. Ni las empresas, ni las trabajadoras, ni el sistema educativo parecen estar preparados para el tan famoso teletrabajo. La tan alabada transformación digital parece que estaba solo en los libros blancos o guías de buenas prácticas. Se abrió la caja de Pandora de las desigualdades mostrando todas sus vergüenzas, y es que resulta que muchas familias de este país todavía no tienen a fibra en sus hogares, no todas las casas tienen un ordenador o una tablet, y ha quedado demostrado que el mundo en el bolsillo que todas llevamos, el Smartphone, lo usamos fundamentalmente para ocio, no como herramienta de trabajo, ni siquiera como elemento informador.
Según el Banco Mundial, la economía digital no está reduciendo la desigualdad e incluso podría estar haciéndola mayor.
Las causas de esta relación entre tecnología y desigualdad serían:
- La persistencia de la brecha digital. Un 60% de la población mundial sigue sin conexión a Internet y por lo tanto, excluida de la economía digital.
- La concentración del mercado en las empresas ya establecidas, creando monopolios que a menudo se refuerzan con ayudas públicas.
Estos datos, y estas situaciones nos enfrentan con la realidad, hemos de recurrir al cuidado comunitario, a re humanizarnos, a volver a sentir que somos seres sociales y hacernos recapacitar como sociedad, especialmente los gestores de lo público. ¿Qué tipo de servicios ofrecemos?
¿Estamos alfabetizando digitalmente a las personas? ¿Esto de alfabetizarse digitalmente va en contra de la alfabetización emocional? ¿las bibliotecas públicas como elemento dinamizador cultural, espacio de formación e información deberíamos replantearnos nuestro papel en esta sociedad de la información?
Estamos viendo al profesorado sobrepasado, trabajando solos desde sus casas, con muchas dificultades para ponerse de acuerdo con sus compañeros sobre las cargas lectivas, a alumnado desbordado, quejándose de que están teniendo muchísimas más tareas que cuando iban a clase, a familias perdidas, denunciando que ellos no son educadores …
También, hemos podido comprobar que las primeras semanas dieron lugar a la aparición de multitud de bulos,fake news, bots, informaciones contradictorias, erróneas etc, es decir, se pone una vez más de manifiesto nuestra escasa competencia digital, la inexistente o nula criba por parte de los lectores, la falta de contraste de la información, la incapacidad para reflexionar sobre algo que se lee antes de compartirlo, esto nos dice mucho de nuestra sociedad.
Y todo esto ocurre dentro de nuestros límites urbanos, pero ¿qué ocurre cuando nos vamos un poco hacia las orillas de las ciudades, a los bordes de la urbe y aparece lo rural?, ¿qué ocurre si vives a unos pocos kilómetros de la ciudad? Toda esta brecha de la que estamos hablando es todavía si cabe mayor. Esa España vaciada de la que hablamos es real a penas a unos pocos de kilómetros de las ciudades…
Quizás todo esto que está ocurriendo en estos días de confinamiento sirva para poder reflexionar, replantearnos prioridades como colectivo, empoderar los servicios públicos de verdad, y quién sabe, a reconstruir nuestras sociedades.
Mientras tanto, podemos apoyar estas reflexiones con obras literarias que nos hablan sobre estos temas, que se plantean esa vuelta a lo común, que proponen sistemas diferentes, que analizan fallos del sistema actual. Como siempre en las bibliotecas encontraréis material divulgativo muy interesante que nos permite profundizar en estos temas.
-
- La segunda brecha digital
-
- Una ética de la tierra
-
- Caital e Ideología
-
- El buen vivir
-
- Hacia una nueva política sexual
-
- Abuelo, cómo habéis consentido esto
-
- La economía del bien común
-
- Derrotó el smartphone al movimiento ecologista
