Category Archives: Efemérides
Festexamos a participación no Día das Letras Galegas 2020 coa guía de lectura #DesconfinarALingua
As Bibliotecas Municipais da Coruña sumámonos á celebración do Ano Ricardo Carvalho Calero que a Real Academia Galega vén de desenvolver este mes de outubro con distintas iniciativas presenciais e virtuais a través da presentación da Guía de Lectura #DesconfinarALingua.
Esta guía de lectura naceu dun tempo estraño e difícil, dunha pausa forzosa confinados e confinadas nas nosas casas. Neste contexto de COVID-19 as Bibliotecas Municipais fixemos un chamamento á cidadanía para “Desconfinar a Lingua” na semana das Letras Galegas.
Nesa nova normalidade houbo unha ferramenta humilde e simple que nos acompañou: as máscaras, que cobren a nosa faciana hoxe para abrir horizontes abertos mañá. Tamén así os libros, a música, o pensamento, a palabra oral e escrita, nos achegan mundos, propostas, escenarios, realidades que amplían as nosas propias vidas.
Nesta ocasión, foron centos as persoas que taparon a boca coas máscaras diversas da creación en galego xustamente para desconfinar a lingua, para abrir, cara nós e cara as demais, a xanela grande de todo o que ofrece o idioma. Esas aportacións son as que agora tes nas túas mans, mergúllate nesta escolma de caras e descubre toda a creación que se pode desfrutar en galego.
Lembra que podes descargar a guía na plataforma Calameo e consultar o album de imaxes de todas as persoas que participaron en #DesconfinarALingua.
No Día da Biblioteca #LemosParaTi
Cada 24 de outubro desde o ano 1997 celébrase o Día da Biblioteca, efeméride creada por iniciativa da Asociación Española de Amigos do Libro Infantil e Xuvenil en recordo da destrución da Biblioteca de Saraxevo, incendiada en 1992 durante o conflito balcánico.
Esta celebración, que nace co obxectivo de concienciar á sociedade da importancia da lectura e coa intención de dar visibilidade e potenciar a labor do persoal bibliotecario, cobra máis sentido ca nunca nun momento como o actual no que as bibliotecas como espazos seguros e imprescindibles deben xogar un papel fundamental no acceso á cultura e ao coñecemento. E precisamente baixo o lema “Bibliotecas, sempre ao teu lado” o Ministerio de Cultura e Deporte pon en valor nesta data a capacidade das bibliotecas -independentemente da súa tipoloxía- para continuar ofrecendo os seus servizos nunhas circunstancias tan complexas como as derivadas da crise sanitaria da Covid-19.
Desde as Bibliotecas Municipais da Coruña conmemoramos o noso día sumándonos á campaña #SempreAoTeuCarón, dando visibilidade ao noso traballo e defendendo a existencia das bibliotecas a través dos testemuños dalgunhas das nosas usuarias e usuarios, de persoas participantes dos clubs de lectura e participantes e voluntarias do programa de alfabetización de adultos. E como non, tamén a través da nosa propia voz coa proposta #LemosParaTi, que naceu durante o período de confinamento e que segue en marcha para achegar lecturas en voz alta á cidadanía.
Nesta ocasión, o fío condutor de todas as historias que podedes escoitar a continuación -así como tamén nos canais corporativos de Ivoox e Spotify– é o amor pola lectura, polos libros e polas bibliotecas.
Mendel el de los libros (Acantilado, 2009)
Fragmento de lectura do relato de corte social e político “Mendel el de los libros” do recoñecido novelista, ensaísta e biógrafo austríaco Stefan Zweig (Viena, 1881 – Petrópolis, Brasil, 1942).
O conto, que foi publicado orixinalmente no ano 1929, narra a tráxica historia dun excéntrico libreiro que pasa os seus días sentado sempre á mesma mesa nun dos moitos cafés da cidade de Viena. No ano 1915, acusado inxustamente de colaborar cos inimigos do Imperio Austrohúngaro, Jakob Mendel é enviado a un campo de concentración .
El aroma de los libros (Alianza de Novelas, 2020)
Fragmento de lectura da novela “El aroma de los libros” da escritora, actriz e redactora de contidos italiana Desy Icardi.
A historia, protagonizada por Adelina -unha rapaza de catorce anos que vive coa súa tía Amalia no Turín de 1957- é unha obra sobre o amor pola lectura na que Icardi rende homenaxe aos librosque máis a conmoveron ao longo da súa vida e ao alquimista Edward Kelley entre outros.
Os libros prestados (Galaxia, 2010)
Fragmento de lectura do libro de relatos “Os libros prestados” do prolífico escritor Xabier López López (Bergondo, 1974).
Unha obra composta de catro relatos de xénero e temática completamente diferente, pero que teñen algo en común: en palabras do propio autor, os protagonistas de todos os relatos non son os libros senón os lectores, isto é, o importante é contar o que agochan as vidas dos que len.
Manual de remedios literarios: cómo curarnos con libros (Siruela, 2017)
Fragmento de lectura do libro “Manual de remedios literarios: cómo curarnos con libros” das autoras inglesas Ella Berthoud e Susan Elderkin, creadoras do servizo de biblioterapia en The School of Life – con sede en Londres.
Un orixinal tratado de biblioterapia que condensa todo o poder de curación da palabra escrita e no que é posible atopar remedio en forma de novela para todo tipo de males.
Vampira de biblioteca (Xerais, 2020)
Fragmento de lectura da novela de literatura infantil “Vampira de biblioteca” da recoñecida autora galega Ledicia Costas (Vigo, 1979), ilustrada por Víctor Rivas (Pontevedra, 1965).
A obra descúbrenos a vida de Eleonora, unha peculiar vampira que se dedica a ler e papar os insectos que queren roer as páxinas dos libros da Biblioteca da Universidade de Coímbra, lugar onde ela vive.
La historia interminable (Alfaguara, 2007)
Fragmento de lectura dun clásico da literatura fantástica como é “La historia interminable”, do escritor alemán Michael Ende (Garmisch-Partenkirchen, 1929 – Filderstadt, 1995).
Traducida a máis de 36 idiomas, esta novela que narra a historia de Bastián -un rapaz que lendo un estraño libro descobre que o reino de Fantasía corre serio perigo e inicia a máis incrible das aventuras- está entre as mellores obras infantís e xuvenís da historia.
Agardamos que desfrutedes escoitando estes fragmentos e recordámosvos que este espazo de encontro que é #LemosParaTi irase nutrindo periodicamente con novas lecturas en voz alta.
Aproveitamos tamén para desexarvos un Feliz Día da Biblioteca e convidarvos a visitarnos para celebrar e poñer en valor as Bibliotecas como espazos seguros e como servizos esenciais na cidade.
#LemosParaTi con Orgullo no 28J
Cada 28 de xuño celébrase a nivel internacional o Orgullo LGTB, en conmemoración dos disturbios acontecidos no pub neoiorquino Stonewall Inn no ano 1969, que deron orixe á loita polos dereitos do colectivo e ao movemento LGTB moderno.
Desde as Bibliotecas Municipais sumámonos á celebración desta efeméride coa proposta “As Municipais Entenden”, iniciativa posta en marcha desde hai varios anos xa na nosa rede e que vamos ampliando e nutrindo cada ano co obxectivo de dar visibilidade á realidade LGTB.
Dentro da campaña #AsMunicipaisEntenden, activa do 25 ao 28 deste mes, lanzamos accións en todas as nosas ferramentas dixitais para celebrar o orgullo e a diversidade. Máis é unha liña na que traballamos cada día do ano, procurando que as bibliotecas sexan espazos seguros, libres de LGTBIfobia, e onde se integren todas as diversidades. Mostra disto é a aposta por dar visibilidade á diversidade sexual nas nosas coleccións (guía de lectura específica en Calameo, bibliografía recomendada no noso catálogo, pílula de formación sobre como atopar material desta temática), así como tamén a a creación do primeiro club de lectura LGTBI+ de Galicia no ano 2016, o club de lectura Queeruña.
Entre as accións deseñadas para celebrar o Orgullo 2020, realizamos dentro do programa #LemosParaTi -que viu a luz hai aproximadamente dous meses, en pleno confinamento, para acompañar a través da voz e achegar lecturas á cidadanía- varias lecturas de temática LGTB que compartimos nesta entrada con vós.
Sonetos del amor oscuro
Lectura dos sonetos “El poeta dice la verdad”, “El poeta pide a su amor que le escriba“, “El poeta habla por teléfono con el amor” e “El amor duerme en el pecho del poeta“, incluídos na obra “Sonetos del amor oscuro” do poeta, dramaturgo e narrador Federico García Lorca (Fuentevaqueros, 1898 – Víznar, 1936). Adscrito á xeración do 27, Lorca é un dos poetas españois máis lidos de todos os tempos. Os seus sonetos, que reivindican a mirada do desexo e do amor homosexual, foron escritos nos seus últimos anos, entre 1935 e 1936, e viron a luz de maneira póstuma.
Elisa e Marcela
Lectura dun fragmento do prólogo -escrito por Manuel Rivas– do libro “Elisa e Marcela: amigas e amantes” do catedrático de Teoría e Historia da Educación na Universidade da Coruña e escritor, Narciso de Gabriel. Publicada en galego no ano 2019 por Xerais, esta obra relata a historia de dúas mestras galegas que en 1901 protagonizaron un dos primeiros matrimonios entre persoas do mesmo sexo.
El amor del revés
Fragmento de lectura da novela autobiográfica “El amor del revés” do escritor Luisgé Martín (Madrid, 1962) e publicada na colección “Narrativas hispánicas” da editorial Anagrama no ano 2016. Luisgé, recoñecido con galardóns como o Premio Ramón Gómez de la Serna de Narrativa 2002, o Premio del Tren 2009 ou o Premio Vargas Llosa de Relatos 2012, relata nesta obra a historia da asunción da súa homosexualidade na España de 1977.
Transmatria
Lectura do poema “A transmatria ficaba nun outeiro”, incluído na obra “Transmatria” de Daniel Asorey (Santiago de Compostela, 1970), escritor e docente de lingua e literatura galega. O poemario, publicado na editorial Xerais o ano pasado, foi galardoado co XXI Premio de Poesía Johán Carballeira do Concello de Bueu. Nas súas palabras respírase a reivindicación, a rebeldía e a esperanza no cambio dunha sociedade inxusta.
A Virginia le gustaba Vita
Fragmento de lectura dunha das moitas cartas que intercambiaron a escritora Virginia Woolf e a súa amante, tamén escritora, Vita Sackville-West. Recollidas pola autora Pilar Bellver (Villacarrillo, Jaén, 1961) na extraordinaria novela “A Virginia le gustaba Vita”, que recrea -cunha mestizaxe entre ficción e documentación- a apaixonada historia de amor entre ambas escritoras. Publicada no ano 2016 na editorial Dos Bigotes, especializada en temática LGTBI e feminismo.
Despedímonos coa última lectura que nutre o espazo diverso e compartido que é #LemosParaTi, un poema inédito da poeta, cantante, guitarrista e guionista coruñesa Lucía Aldao (1982).
Desde as Bibliotecas Municipais desexámosvos un feliz Orgullo2020 e que viva a diversidade!!
Os clubs de lectura lemos a Carvalho Calero para #DesconfinarALingua
Nas Bibliotecas Municipais da Coruña puxemos en marcha a campaña #DesconfinarALingua, do 11 ao 17 de maio para celebrar o Día das Letra Galegas neste distópico 2020. Unha ocasión para coñecer, usar e vivir a lingua con normalidade e sen filtros en todos os ámbitos e situacións. Unha semana que estivo chea de actividades que combinaron a homenaxe á figura de Don Ricardo Carvalho Calero coa potenciación do idioma como lingua de creación.
As Bibliotecas lanzamos unha chiscadela a todos os galegos e galegas para cubrir a boca neste 17 de maio coas máscaras diversas da creación en galego. As máscaras, que cobren a nosa faciana hoxe para abrir horizontes abertos mañá. Tamén así os libros, a música, o pensamento, nos achegan mundos, propostas, escenarios, realidades que amplían as nosas propias. Unha auténtica oportunidade para recomendar e difundir toda a creación en galego, especialmente aquela contemporánea e que está máis viva.
Esta é a resposta que nos estades a dar, se clicades enriba da imaxe, veredes as fotografías recollidas no noso álbum en Flickr de #DesconfinarALingua:
Dende os Clubs de lectura das Bibliotecas Municipais da Coruña traballamos en conxunto e abrimos unha xanela para compartir e facervos partícipes dunha chea de iniciativas para darvos a coñecer a figura e a personalidade de Ricardo Carvalho Calero e a creación en galego.
Velaí vai unha mostra das nosas propostas:
Preparouse unha completa guía de lectura, unha escolma de Poemas Carvalho Calero e mesmo un vídeopoema de “Ferrol”, versos onde autor lembra con moita nostalxia a nenez na súa cidade natal:
A semana comezou ca lectura conxunta nos nosos clubs das BMC dun relato da escritora María Reimondez , “A esencia da cidade” (de descarga libre e gratuita na web de Xerais). Tivemos a grande sorte de ter un Encontro virtual coa autora o xoves 14 de maio, onde poidemos facerlle todas aquelas preguntas que nos suscitou a lectura do seu relato autobiográfico.
Elaborado polo grupo de Teatro Lido da Biblioteca Sagrada Familia, gravouse o “Noticiario Letras Galegas” arredor da figura de Carvalho Calero, indagando tanto na súa faciana como escritor, investigador, profesor e mesmo como persoa. En clave de humor pero sen por iso restar seriedade ao contido:
Axudamos a #DesconfinarALingua apoiando á creación en galego e aos nosos autores e autoras como Lois Alcayde, Tamara Andrés, Andrea Barreira e Clara Vidal, que foron quen de achegarnos as súas recomendacións de literatura, música e cine en galego.
Continuamos coa presentación de “Vieiros de esperanza”, un documental de Antón Rodríguez Fernández, inédito na rede ata esta mesma semana, no que se ofrece un percorrido pola traxectoria vital do autor ferrolán a través da mirada dunha serie de persoeiros da cultura galega:
Desde o club de Clásicos da Biblioteca Castrillón leeron “O Galo”, relato incluído en “Contos da néboa” de Ánxel Fole, compañeiro de tertulias do autor ferrolán no lexendario café Méndez Nuñez de Lugo.
Os membrxs dos nosos clubs tiveron unha participación activa e destacada, non so cubrindo as súas facianas con portadas de libros en galego, tamén prestaron as súas voces para gravar algúns dos poemas mais recoñecidos de Carvalho:
Ir a descargar Poema: “Calquer lugar e bo para morrer” (lectora da Biblioteca Ágora)
Ir a descargar Poema: “”Viage” (lectora da Biblioteca Ágora)
Meu querido profesor, así comeza unha carta escrita por Mercedes Bueno, una alumna de Don Ricardo Carvalho Calero na facultade de Filosofía e Letras, e membro dun dos nosos clubs de lectura. Unha sentida homenaxe que reflexa mellor que nada a esencia e a magnitude dun dos autores que máis fixeron polo uso e a divulgación da lingua galega. Pechamos deste xeito tan fermoso unha semana repleta de actividades para festexar o Día das Letras Galegas na nosa rede de clubs de lectura:
Por todo esto hoxe, no seu día, quero dicirlle que todos os seus ensinos e o seu amor por Galicia, penetraron nos nosos novos corazóns e prenderon a chama. Os seus coñecementos e sabedoría marcaronnos o camiño da liberdade, a mesma que lle faltou a vostede nalgúns momentos difíciles da súa vida.
De seguro seguiremos a festexar o ano de Carvalho Calero máis adiante, así como a ler, recomendar, visibilizar as nosas Letras, no dixital e no presencial, cada día e como parte fundamental da nosa labor.
Do teatro lido ás ondas: Carvalho Calero
Era o ano 2017 cando na biblioteca Sagrada Familia decidimos poñer en marcha un obradoiro de teatro lido. Considerabamos que o teatro lido encaixaba perfectamente no proxecto da biblioteca, como unha forma de estimular a lectura, achegarse ao xénero dramático, practicar a lectura pública sobre todo en galego e proporcionar un medio máis para o goce do tempo libre en grupo.
E levamos xa catro edicións deste obradoiro, que xa se converteu nun club, que se reúne semanalmente, os luns a partir das 19.30 horas, para practicar esta afección. Facémolo combinando a lectura en si de textos teatrais, con exercicios e prácticas de formación actoral. Así, aínda que o propósito é a lectura expresiva, non desbotamos xogos de expresión corporal ou de improvisación. O obxectivo final –á parte de sobre todo divertirse moito– é representar un espectáculo ao final do curso. Non nos centramos nin nunha obra concreta nin nun xénero en particular. Para estimular máis a participación e formarnos máis, escollemos fragmentos de todo tipo de textos, desde dramáticos a cómicos, e non só estritamente teatrais: tamén usamos poesías, contos e ata nos atrevemos a cantar!!
E como as persoas do club son moi ousadas, ás veces pasamos a barreira do “lido” para pasar á representación teatral completa, con escenografía e vestiario incluídos.
Trátase, como vedes, dunha experiencia moi aberta, que pode chegar ata onde queiramos. O teatro para nós non ten límites!!
Este ano comezamos o curso traballando arredor da radio. Porque a radio foi unha grande impulsora do teatro lido, a través do radioteatro, das radionovelas… E niso estabamos traballando cando nos pillou esta situación. Pero como recursos non nos faltan, decidimos aproveitar da mellor maneira a adversidade e converter o proxecto de montaxe, nun programa radiofónico en sentido literal. E para iso contamos coa inestimábel axuda de don Ricardo Carvalho Calero, a quen precisamente este ano –que mala sorte tivo o home– se lle dedica o Día das Letras Galegas. Non se poderá celebrar de maneira presencial ata o mes de outubro, pero si de maneira virtual, e para iso que mellor que o noso club de teatro, xa adoito nas artes radiofónicas despois do traballo de todo o curso.
Así, cada unha e cada un desde a súa casa, logo de perfilar un guión e de documentarnos abundantemente nas redes, achegou o seu baguiño para a pipa do viño, e construímos entre todos un noticiario especial Día das Letras Galegas, dedicado a don Ricardo Carvalho Calero.
Xogamos coa ficción e a realidade, porque a radio é o que ten: que se pode facer maxia. E así poderemos escoitar tanto á nosa querida Mercedes Queixas, profesora, investigadora, escritora e académica igual que o foi don Ricardo, como a unha carioca lendo Scórpio, un antigo alumno do colexio Fingoi, a música lusófona de A minha Embala, ou –isto é marabilla pura– unha entrevista en vivo a Carvalho Calero! E moitas cousas máis que poderedes escoitar.
Dicímosvolo en serio: se tedes ganas de coñecer máis a figura de Carvalho Calero, non só na súa faciana de escritor, senón como persoa, esta é a vosa mellor –e máis entretida– oportunidade. Dinme as rapazas do club de teatro que poderiamos montar uns anuncios radiofónicos sobre Carvalho, pero xa é moito… Hai que deixar algo para cando volva comezar o curso, pasado o verán e cando saibamos como vai ser esa “nova normalidade”. O que é certo é que sexa cal sexa, o club de teatro vai seguir funcionando, e desde aquí invitámosvos a participar nel. Non tedes curiosidade? Atrevédesvos? Tedes valentía para probar? A diversión está garantida! E quen sabe, se cadra nuns meses estades facendo a competencia, ou mesmo desbancando, ás grandes estrelas da radiodifusión ou da escena!!
E agora, pasádeo ben con don Ricardo Carvalho Calero, que seguro que tras escoitar o noso noticiario ides collerlle cariño, xa veredes.
E se queredes escoitalo sen imaxes, podedes acceder ao podcast desde iVoox:
María Reimóndez únese aos clubs para #DesconfinarALingua
Dentro da iniciativa #DesconfinarALingua, o xoves 14 de maio terá lugar un encontro virtual con María Reimóndez en torno ao seu relato “A esencia da cidade“, de descarga libre e gratuíta na web de Xerais.
O relato, autobiográfico e con vocación de ser utilizado nos centros de ensino para traballar a igualdade, foi ofrecido en descarga libre poca editorial con motivo do Día Internacional contra a Violencia Machista no ano 2016.
Podo dicir sen temor a equivocarme que todas as mulleres que coñezo –e son moitas, de diferentes países do mundo– padecen ou padeceron diferentes tipos de violencia ao longo da súa vida. Esta dura realidade agóchase na nosa sociedade cun discurso de silencio e culpabilización, co medo a falar, co estigma.
No blog do club #QUEERuña, organizador do encontro, veñen de publicar unha entrevista coa autora como anticipo ao encontro. Non a perdas!